Chuẩn bị mâm ngũ quả ngày Tết là một nét đẹp truyền thống trong văn hóa của người Việt Nam từ xưa đến nay. Một mâm ngũ quả đẹp không chỉ thể hiện được sự khéo léo, chỉn chu của gia chủ mà còn là lòng thành kính, biết ơn đối với tổ tiên. Vậy bạn đã biết cách trang trí mâm ngũ quả ngày Tết như thế nào cho đúng chuẩn phong tục chưa? Hãy cùng Trang trí tết Kiến An tìm hiểu kỹ hơn vấn đề này qua bài viết dưới đây!
Mâm ngũ quả Tết là gì? Gồm những gì?
Mâm ngũ quả là khái niệm chỉ một mâm trái cây với khoảng 5 loại hoa quả khác nhau. Chúng được bày biện trong dịp Tết Nguyên Đán của người Việt Nam. Mâm ngũ quả thường được dùng để thờ cúng tổ tiên hoặc bày trí trên bàn tiếp khách.
Mâm ngũ quả Tết thường có 5 loại ngũ quả tương ứng theo thuyết ngũ hành đó là: Kim (màu trắng), Mộc (màu xanh), Thủy (màu đen), Hỏa (màu đỏ), Thổ (màu vàng). 5 loại quả ứng với mong ước được hưởng ngũ phúc (khỏe mạnh, sống lâu, bình an, tài lộc, sang trọng). Tùy vào từng nơi mà cách lựa chọn các loại quả và cách bày mâm ngũ quả cũng khác nhau mang đặc trưng của mỗi vùng miền.
Ý nghĩa của mâm ngũ quả Tết
Với người Việt Nam, số 5 là biểu tượng của mong muốn được ngũ phúc lâm môn. Cụ thể như sau:
- Phú: Mong giàu có, nhiều của cải.
- Quý: Cầu phẩm chất sang trọng.
- Thọ: Mong được sống lâu trăm tuổi.
- Khang: Cầu sức khỏe.
- Ninh: Hi vọng cuộc sống bình an.
Cách trang trí mâm ngũ quả ngày tết chuẩn 3 miền Bắc – Trung – Nam
Mỗi vùng miền lại có nét văn hóa đặc trưng riêng. Chính vì vậy cách trang trí mâm ngũ quả ngày Tết cũng có nhiều điểm khác biệt.
Mâm ngũ quả miền Bắc ngày Tết
Mâm ngũ quả miền Bắc thường có: Chuối, bưởi, phật thủ, cam, quýt hoặc quất (màu vàng), dưa hấu (màu xanh), hồng, ớt (màu đỏ), đào hoặc lê (màu trắng), nho hoặc mận (màu đen). Mỗi loại quả được bày trong mâm ngũ quả đều mang ý nghĩa riêng:
- Chuối: Ngụ ý sự che chở của trời đất, cầu mong gia đình luôn bình an, sum vầy.
- Cam, quýt, quất: Thể hiện may mắn.
- Lê, đào: Thể hiện sự thăng tiến, phát triển.
- Quả phật thủ: Mong cầu năm mới bình an, sung túc.
- Bưởi: Cầu cho năm mới hạnh phúc, an khang.
Ngoài 5 loại ngũ quả trên, gia chủ cũng có thể thay thế bằng một số loại quả khác tương tự mà vẫn mang lại tài lộc cho gia đình.
Mâm ngũ quả miền Nam ngày Tết
Người dân miền Nam thường bày mâm ngũ quả ngày Tết theo quan niệm: “Cầu – Sung- Dừa- Đủ- Xoài” với mong ước về cuộc sống đủ đầy, sung túc. 5 loại ngũ quả thường được mọi người lựa chọn đó là: quả mãng cầu, quả dừa, quả đu đủ, quả xoài, quả sung. Mỗi loại trái cây tượng trưng cho một lời cầu khẩn của gia chủ.
Khác với miền Bắc, mâm ngũ quả miền Nam không có chuối. Họ nghĩ rằng không nên dâng tổ tiên các loại trái cây có cách phát âm mang ý nghĩa xấu. Ví dụ:
- Chuối (chúi nhủi, làm ăn thụt lùi)
- Lê (lê lết, dễ thất bại)
- Cam, quýt (quýt làm cam chịu),…
Đặc biệt, mâm ngũ quả miền Nam không thể thiếu một cặp dưa hấu. Tuy nhiên, 2 quả dưa sẽ đặt vào 2 bên mâm ngũ quả thay vì xếp chung vào mâm.
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Trung
Cách trang trí mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Trung khá đơn giản. Họ không kiêng cam, quýt như người miền Nam. Họ cũng không câu lệ ngũ hành giống người miền Bắc. Chỉ cần mâm ngũ quả ngày Tết trên bàn thờ luôn tươi ngon, đẹp mắt đã phần nào thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên.
Mâm ngũ quả miền Trung thường có: chuối, mãng cầu, đu đủ, xoài, dừa, sung,… Tùy theo từng nơi có đặc điểm khí hậu khác nhau mà lựa chọn các loại hoa quả phù hợp.
Một số cách trang trí mâm ngũ quả đẹp và ý nghĩa ngày Tết
Tùy phong tục vùng miền mà có cách trang trí mâm ngũ quả mang nét đặc trưng riêng. Nhìn chung, để có một mâm ngũ quả đẹp không hề khó, quan trọng là bạn phải chịu khó. Chịu khó lựa chọn những quả đẹp, xanh tươi bày lên mâm trang trí. Điều này giúp hoa quả giữ được lâu, không bị hỏng và thối.
Mẹo trang trí mâm ngũ quả Tết đẹp
Để có một mâm ngũ quả đẹp mắt, công việc đầu tiên mà mọi gia đình cần làm đó là mang tất cả chúng đi rửa sạch, để ráo nước rồi mới tiến hành bày trên mâm.
- Bước 1: Chọn 2 quả dưa hấu đẹp đặt sao cho cân ở 2 bên và một chiếc mâm ở giữa.
- Bước 2: Xếp 3 chiếc cốc vào giữa, đặt quả dứa lên miệng cốc giữa cùng 2 quả xoài 2 bên.
- Bước 3: Đặt quả bưởi ở giữa trước 3 cốc, sau đó xếp các loại trái cây khác như: cam, táo, lê,… Các quả đặt xung quanh mâm nhằm cố định 3 chiếc cốc.
- Bước 4: Ở tầng thứ 2, bạn có thể xếp thêm một vài quả cam và đặt chùm nho lên trên quả bưởi.
- Bước 5: Để mâm ngũ quả đẹp hơn, bạn hãy cắm một vài bông hoa cúc vào các vị trí trống để trông bắt mắt và đầy đặn hơn. Ngoài ra, chăng thêm đèn nhấp nháy xung quanh cũng là một ý tưởng biến mâm ngũ quả Tết càng thêm nổi bật, ấn tượng.
Bày trí mâm ngũ quả ngày Tết là một nét văn hóa đặc sắc cần gìn giữ. Trên đây, Kiến An đã chia sẻ cách trang trí mâm ngũ quả ngày Tết chuẩn 3 miền đẹp và ý nghĩa nhất. Hy vọng, bạn sẽ có một mâm ngũ quả thật đẹp trong ngày Tết để cùng chào đón năm mới tràn đầy may mắn, an khang thịnh vượng!